On Pop Song Lyrics

In a song about timid lovebirds too shy to confess their feelings for each other, the lyrics says "မျက်လုံးချင်းစကားပြောနေပြီ (Their eyes are speaking to each other)." In the song "ရတနာသူ (Jeweled Lover)," the lyrics compares the girl's bodyparts to precious gemstones, ending with "အသည်းနှလုံးကိုကျောက်စိမ်းနဲ့မွမ်းမံခြယ် (her heart should be adorned with jade)," implying the cold, unfeeling nature of the subject. 
 
Now that many young people are fleeing the armed conflicts and the political chaos in Burma, the singer Htoo Ein Thin's poignant song about leaving one’s hometown is seeing a revival. In "လေလွင့်ခြင်းလမ်းမများ (Wind-Blown Paths)," the lyrics says:

အဝေးက လမ်းဟောင်းလေးကို ငါဟာနှုတ်ဆက် (I bid farewell to the familiar road in the distance)
အမေ့ရဲ့မျက်ရည်စက်တွေ ငါနှုတ်ဆက် (I bid farewell to my mother's tears)
အပြာရောင်ကျောပိုးအိတ်တစ်ခုထဲ (Into my blue backpack)
ဒဏ်ရာအဟောင်းလေးကိုထည့် (I stuffed my old wounds)
သွားရတော့မယ် (Cause I must go now)

In this episode of Learn Burmese from Natural Talk, my guest Su, a language teacher based in Thailand, and I dissect the lyrics from our favorite songs, and single out some expressions, phrase turns, and similes you might reuse in your daily conversations -- especially when talking about love. (Illustration generated with AI in Miscosoft Image Creator; Music clips from Uppbeat.io)

Vocabulary

သီချင်းစာသား song lyrics
ပိစိသေးသေးလေး a tiny, small thing
သားချော့တေး lullaby
အာညောင်းတယ် the mouth gets tired from singing / speaking
ကလေးသိပ်တယ် to put a child to sleep
တေးပေါင်းချုပ် collect song lyrics
မျှားတယ် to convince or persuade someone to do something
ပေါက်ကရ nonsense, silly
ဆူညံဝုန်းဒိုင်းကြဲတယ် to be noisy, loud
ကျေးလက်ဒေသ rural area
မဟူရာ jet, black gemstone
ပုလဲ pearl
ကျောက်စိမ်း jade
သူ့ကိုယ်သူနှစ်သိမ့်တယ် she consoles herself
အကြိမ်ကြိမ် repeatedly, time after time
လက်တည့်စမ်းတယ် to test out, to try out, to attempt
စိန်ခေါ်တယ် to challenge
ကြိမ်းဝါးတယ် to declare, assert, to roar
သမင်မျက်လုံး deer’s eyes (sparking, watery eyes)
ဇင်ယော်တောင်မျက်ခုံး seagull-wing eyebrow (curly, elegant eyebrow)
လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ warmly, affectionately, whole-heartedly
(ဒီအပင်အရင်) ညွှတ်မယ် the stem is ready to bend down, to yield the flower (suggesting willingness)
ရေလာမြောင်းပေး to make a canal to direct the water (to give romantic hints) အထာပေးတယ် to give hints
ပျိုတိုင်းကြိုက်တဲ့နှင်းဆီခိုင် a rose branch beloved by all the maids (a popular boy)
အတိုင်းအဆမရှိဘူး limitless, immeasurable
ဘယ်ပန်းချီရေးလို့မမီ no painting can faithfully depict (parental love)
မြင့်မိုရ်တောင် Mount Meru, a mythical mountain
သံစဉ်မြူးတယ် the melody is lively
တစ်ကြော့ပြန် to enjoy a revival
လေလွင့်တယ် to be blowing in the wind, to be aimless, to be lost
ခြေဦးတည့်ရာ wherever one’s feet might take one, in no specific direction, aimless

Songs mentioned
 
ရတနာသူ (ခင်မောင်တိုး)
ဘယ်သူကိုယ့်လောက်ချစ်သလဲ (ဖြူဖြူကျော်သိန်း)
မျက်လုံးချင်းစကားပြောနေပြီ (အောင်ရင်)
ဒိုင်ယာရီလေးသက်သေ (ပန်းရောင်ချယ်)
မျက်ဝန်းစကား (စိမ်းမို့မို့)
ဘယ်ပန်းချီရေးလို့မမီ (တက္ကသိုလ်အေးမောင်)
လေလွင့်ခြင်းလမ်းမများ